Blog: Kwaliteitscirkel

Dat brand voor een bedrijf desastreuze gevolgen kan hebben, hoeft geen nadere toelichting. Jaarlijks vinden gemiddeld rond de 4000* branden plaats in bedrijfspanden en ongeveer de helft van de daar gevestigde ondernemers gaat als gevolg daarvan binnen twee jaar failliet. Niet omdat men niet verzekerd was, maar omdat de gevolgschade op langere termijn bijna altijd groter is dan vooraf geraamd. Vooral discontinu ïteit is daaraan debet. Klanten willen of kunnen vaak niet wachten tot een nieuwe productie-unit in gebruik genomen is en de leveringen weer worden hervat. Zij zoeken daarom een andere leverancier en komen niet meer terug. Met een goede voorbereiding is dat te voorkomen, maar volgens marktonderzoekbureau GFK is gebleken dat een kwart van de MKB-bedrijven geen draaiboek heeft voor een brandscenario. Er is geen uitwijkmogelijkheid en soms is er zelfs geen externe back-up van de data voorhanden. 

Bedrijfsgebouwen: Vrijwel alle bedrijfsgebouwen in Nederland beschikken over brandveiligheidsvoorzieningen, zoals vluchtwegen, nooduitgangen, blusmiddelen en rookmelders. Dat is voor een groot deel te danken aan de wettelijke verplichtingen die hiervoor gelden. Toch vormen deze voorzieningen beslist geen reden om geen aanvullende maatregelen te treffen. De wettelijke brandveiligheidseisen, zoals vastgelegd in het Bouwbesluit, zijn bedoeld om de kans op slachtoffers te minimaliseren en de schade voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken. Datzelfde is ook de taak van de brandweer. Het behoud van het gebouw, de inventaris en de toekomst van de in het gebouw gevestigde onderneming wordt helemaal  niet als overheidsverantwoordelijkheid beschouwd. Bovendien is het de vraag of na verloop van jaren nog altijd aan de brandveiligheidseisen wordt voldaan. Functioneren de nooddeuren nog naar behoren? Zijn de vluchtwegen nog altijd vrij toegankelijk? Vindt onderhoud van de blusmiddelen plaats? Handhaving gebeurt helaas alleen in gebouwen die voor de maatschappij van vitaal belang worden geacht of waar mensen verblijven die zich bij brand niet zelfstandig in veiligheid kunnen brengen.

Verzekeren: Een goede opstalverzekering kan de gevolgen van brandschade beperken, maar biedt net als de wettelijke brandveiligheidseisen geen garanties voor de toekomst. Imagoschade als gevolg van de discontinu ïteit is vaak niet of nauwelijks te verzekeren. En wat zou geclaimd kunnen worden voor een administratie die door brand (volledig) verloren is gegaan? 

Slimme oplossingen: De meeste bedrijfsbranden (30%) ontstaan in panden met een industri ële functie en vaak zijn kortsluiting of elektrische overbelasting de oorzaak. De industrie biedt verschillende slimme oplossingen om oververhitting in een elektrische installatie te signaleren, voordat er brand uitbreekt. En mocht er dan toch een brand ontstaan zijn er automatische blusinstallaties zoals sprinkler, gasblus- en watermistsystemen die ervoor zorgen dat een brand zich niet kan ontwikkelen en in de meeste gevallen automatisch een brand in een vroeg stadium blussen, zonder dat daar iemand aan te pas komt. Vaak voordat de brandweer aanwezig is.

Nieuw- en aanbouw: Om op bouwkosten te besparen, beperken de meeste aannemers zich tot de minimaal vereiste brandveiligheidsvoorzieningen, zoals voorgeschreven in het Bouwbesluit. Daarmee wordt een gebouw weliswaar conform de wetgeving opgeleverd, maar het is de vraag of zo ook de laagst mogelijke prijs wordt bereikt. De vraag stellen is hem hier ook meteen beantwoorden. Het antwoord is al snel: Neen. Federatie Veilig Nederland adviseert aan opdrachtgevers om voor start van een project bepalen welke brandveiligheidsniveau zij acceptabel vinden. Uiteraard vergen aanvullende brandveiligheidsmaatregelen een investering, maar ze kunnen ook leiden tot forse besparingen in de bouwkosten. Brandveiligheid die verder gaat dan wat wordt voorgeschreven vraagt om extra investeringen, maar zal de ’total costs of ownership ‘ van een gebouw in belangrijke mate reduceren. 

Samengevat: Brandveiligheid begint met bewustwording en kiezen voor de juiste maatregelen. 

Kwaliteit? 

Gebruik ó ók bij brandpreventie de kwaliteitscirkel plan-do-check-act van Deming bij de voorbereiding.

Boele Staal

Algemeen Voorzitter Federatie Veilig Nederland

Januari 2022

* Risicomonitor Bedrijfsbranden berekend door het Data Analytics Centre (DAC) van het Verbond van Verzekeraars.