COEN-enquete vierde kwartaal 2021
Ondernemers optimistischer voor 2022
15 november 2021
Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van ondernemend Nederland, staat aan het begin van het vierde kwartaal op 19,8. Een toename ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Deze toename is minder sterk dan in de voorgaande twee kwartalen, toen het vertrouwen opklom uit een diep dal. In alle bedrijfstakken zijn ondernemers per saldo positief gestemd. De stemmingsindicator is het hoogst in de horeca en het laagst in de autohandel en -reparatie. Ook bij vrijwel alle indicatoren hebben de positief gestemde ondernemers een overhand op de negatief gestemde ondernemers. Deze en meer verwachtingen en oordelen zijn terug te vinden in de rapportage van Conjunctuurenqu ête Nederland.
Per saldo verwachten ondernemers in het komende jaar meer te gaan investeren dan in 2021 en daarnaast wordt een toename in de omzet en de personeelssterkte verwacht. Dit optimisme was niet eerder zo hoog. De gegevens voor dit onderzoek zijn begin oktober 2021 verzameld. Met name in de door corona zwaarst geraakte bedrijfstakken, zoals cultuur, sport en recreatie, de horeca en vervoer en opslag, verwachten ondernemers meer te investeren volgend jaar. De landbouw, bosbouw en visserij is de enige bedrijfstak waar onder- nemers per saldo verwachten minder te investeren.
In de bouw is het ondernemersvertrouwen het sterkst toegenomen (+ 11,7) ten opzichte van het derde kwartaal en daarmee komt de stemmingsindicator binnen deze bedrijfstak uit op het hoogste niveau sinds het tweede kwartaal van 2019. Vorig kwartaal was dit nog de enige bedrijfstak waar het ondernemersvertrouwen daalde ten opzichte van het kwartaal eerder. Deze sterke toename aan het begin van het vierde kwartaal komt door een verbetering van alle drie de indicatoren waaruit het ondernemersvertrouwen samengesteld is in deze bedrijfstak. Het oordeel over de orderpositie en de verwachtingen voor de personeelssterkte in het lopende kwartaal verbeterden sterk. Ook over de omzetontwikkeling in de afgelopen drie maanden zijn ondernemers per saldo positiever dan vorig kwartaal.
Download de COEN enqu ête, Q4 2021
De Conjunctuurenqu ête Nederland ondervraagt elk kwartaal ondernemers over onderwerpen die hen aangaan zoals omzetontwikkelingen, winstgevendheid, investeringen en personeelssterkte. Hierbij wordt gevraagd naar ervaringen in het afgelopen kwartaal en verwachtingen voor het lopende kwartaal. Het ondernemersvertrouwen voegt verschillende van deze onderwerpen samen om tot een samenvattend sentiment te komen. Het is zowel voor heel Nederland als diverse sectoren en branches beschikbaar.
Voor het dashboard zie: http://www.ondernemersplein.nl/coen