Blog Rode sterren


Rode sterren

Het gebeurt gelukkig niet vaak dat mensen door een brand in een hotel om het leven komen. Zeker niet in Nederland, waar strenge regels gelden die ook nog eens worden gehandhaafd. De laatste ernstige hotelbrand was in 1977 in Amsterdam. Daarbij kwamen 33 mensen om het leven. Vooral sinds die tijd wordt brandveiligheid in het hotelwezen bijzonder serieus genomen. Dat bleek vorig jaar nog eens toen het gloednieuwe Hilton Hotel op Schiphol de gevelbeplating liet vervangen om herhaling van de ramp met de Grenfell Tower in Londen te voorkomen. Ondanks dat de kans op een dergelijke brand zeer klein was, werd het zekere voor het onzekere genomen en dat is natuurlijk alleen maar toe te juichen. In Nederland kunt u over het algemeen dus met een gerust hart uw nachtrust in een hotel genieten. Maar hoe zit dat in andere landen?


Wereldwijd gezien zijn grote branden in hotels bepaald geen zeldzaamheid. In 1997 vielen in de Thaise badplaats Pattaya 78 doden bij een hotelbrand. Recentere branden zijn die in Georgi ë in 2017 met twaalf doden, Mumbai in India in hetzelfde jaar met vijftien doden en evenveel dodelijke slachtoffers bij een brand in een hotel in Medina in 2016. En recent waren nog vier doden te betreuren bij een hotelbrand in Praag. Veel onderzoek naar de brandveiligheid in buitenlandse hotels is helaas niet voorhanden. De Belgische variant van de Consumentengids liet in 2002 internationaal onderzoek uitvoeren naar de brandveiligheid van hotels in populaire vakantiebestemmingen en dat leverde ontluisterende resultaten op. In alle landen werden zeventien willekeurige hotels met minimaal drie kwaliteitssterren onderzocht. In Portugal voldeden deze geen van alle aan de Europese brandveiligheidsnormen, in Itali ë was slechts é én hotel in orde en in Spanje konden maar twee van de zeventien onderzochte hotels de toets der kritiek doorstaan. Alle hotels bleken wel over een exploitatievergunning te beschikken, zodat verondersteld mag worden dat de betreffende overheden controles uitvoeren. Of het nu, zestien jaar later, beter is geworden? Ik weet het niet.


Er zijn verschillende organisaties die hotels op kwaliteit beoordelen. Nederland is hiervoor net als 18 andere Europese landen aangesloten bij de Hotel Stars Union. Dergelijke organisaties wegen brandveiligheid echter niet direct mee in hun beoordeling, omdat zij ervan uitgaan dat elk hotel sowieso aan de wettelijke vereisten moet voldoen, waaronder die voor brandveiligheid. Misschien komt er verandering in dit beleid, want het systeem wordt dit jaar herzien. Wij zouden dat toejuichen, want is veiligheid niet veel belangrijker dan comfort? Bedenk ook dat het risico op slachtofferschap in hotels groot is. Er verblijven tenslotte mensen die het gebouw niet goed kennen en die zeker na een vrolijke avond niet altijd in staat zullen zijn zichzelf in veiligheid te brengen bij brand. Ook kunnen er kleine kinderen of mindervaliden in het hotel logeren. Alleen dat zou al een reden moeten zijn om sprinklers te verplichten, want dat is de meest effectieve maatregel om uitbreiding van brand tegen te gaan en mensenlevens te redden.


Sommige hotelgasten letten overigens wel op de brandveiligheid. Kijk maar eens op de website Zoover, waar gasten recensies over hotels kunnen publiceren. Het gebeurt regelmatig dat het gasten opvalt dat zij bij een eventuele brand weinig kans zullen hebben om levend het gebouw uit te komen. Natuurlijk ligt hier een taak voor de overheden en wellicht ook voor ‘Brussel ‘, maar als u binnenkort op vakantie of zakenreis gaat, zou het zeker geen kwaad kunnen om zelf op een aantal zaken te letten. Zeker bij oudere gebouwen kan een ‘quick scan ‘ uw leven en dat van uw gezin redden, ook al zal het niet altijd eenvoudig zijn om ter plekke een andere accommodatie te vinden. Hoe is uw eerste indruk van het hotel? Zijn er brandblussers en slanghaspels in de openbare ruimten? Is er aan nooduitgangen gedacht en zijn deze te gebruiken, zonder dat u bij de conci ërge een sleutel moet halen? Heeft uw kamer een rookmelder? Is er een sprinklerinstallatie? Is het gebouw in compartimenten verdeeld en worden deze gescheiden door brandwerende deuren? Is er functionerende vluchtwegverlichting aanwezig? Een grondig oordeel is lastig als u geen expert bent en niet alle tijd heeft, maar alleen al het letten op deze punten kan een groot verschil maken. In de praktijk zullen de meeste gasten ervan uitgaan dat het hotel veilig is en dus niet op de brandveiligheid letten. Het is dan ook zeker niet wenselijk dat deze mensen zijn aangewezen op het verantwoordelijkheidsgevoel van de hotelier of een controlerende overheid.


Daarom dringen wij er als veiligheidsspecialisten bij overheden en Koninklijke Horeca Nederland op aan om brandveiligheid in hotels extra te waarderen, bijvoorbeeld door het mee te laten wegen in de hotelclassificatie. In Nederland is de brandveiligheid in hotels gelukkig redelijk tot goed geregeld. Nu onze kennis zien te exporteren naar het buitenland. Het kan veel afschuwelijk leed besparen. Niet alleen dodelijke slachtoffers, maar ook mensen die door ernstige brandwonden alle kwaliteit van leven verliezen. Wat mij betreft mogen er naast de gele sterren voor hotelclassificatie ook rode sterren komen. Rode sterren die het niveau van de  brandveiligheid aangeven, toegekend door een internationaal gecertificeerde inspecteur. Een eerste aanzet is al gegeven door safehotels.com, een organisatie die ijvert voor internationale certificering van de veiligheid van hotels. Maar hoe krijgen we hotels zo ver dat zich hieraan conformeren? Zolang gasten ervan uitgaan dat het veilig is en dus geen eisen stellen, zal er weinig veranderen. Kijk dus kritisch naar de brandveiligheid en informeer bij twijfel bij het management. Gaat die er laconiek mee om, dan is een kritische recensie op Zoover op haar plaats. Zo maakt u anderen bewust en motiveert u de hotelier het onderwerp serieuzer te nemen. Veiligheid begint met bewustzijn en bewustzijn krijgen we liever niet door krantenkoppen over dodelijke slachtoffers.


Boele Staal

Algemeen Voorzitter Federatie Veilig Nederland


Februari 2018