Gastblog mrt ’22 Eric Schouten: Oorlog in Oekraïne
Oorlog in Oekraïne
Wat betekent dit voor Nederland en de beveiligingsindustrie?
De Russische invasie van Oekra ïne zorgt voor een nieuwe periode van onzekerheid voor Nederland. Het conflict in Oekra ïne is de grootste landoorlog in Europa sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog en de grote impact hiervan op de wereldorde kan niet genoeg worden benadrukt. Dit uit zich onder andere in het ongekend omvangrijke pakket aan sancties die veel landen recent hebben ingesteld tegen Rusland. Ook leveren veel NAVO landen, waaronder Nederland, indirecte militaire steun aan Oekra ïne door ze te voorzien van wapens en munitie.
Hoewel Nederland strikt genomen geen deelnemer aan het conflict is, zijn we dus wel tot in bepaalde mate betrokken. Deze betrokkenheid heeft diverse maatschappelijke gevolgen, denk hierbij aan vluchtelingenopvang, economische onzekerheid en de politieke polarisatie die uit deze onderwerpen voortkomen. De huizenmarkt zal nog krapper worden en ook de effecten op grondstofprijzen heeft iedereen al kunnen merken. Bedrijven kampen met onvoldoende voorraden, staalprijzen en energieprijzen die het lastig maken om offertes uit te brengen.
Onze betrokkenheid in het conflict in Oekra ïne heeft echter ook gevolgen voor de veiligheid in Nederland, met name in het cyberdomein. Deze dreiging is in principe niet nieuw. Nederlandse overheidsorganisaties en bedrijven zijn al langer het doelwit van cyberaanvallen als onderdeel van de Russische ‘hybride oorlogsvoering ‘ tegen het westen. Desalniettemin moet er rekening mee worden gehouden dat Rusland haar cyberoorlog tegen Nederland de komende tijd zal intensiveren. Rusland ’s opties om zich op andere manieren te vergelden voor de Nederlandse steun aan Oekra ïne zijn immers beperkt.
Het cyberdomein is een van de voornaamste gebieden waarop Rusland ook ons land op dit moment concreet pijn kan doen, bijvoorbeeld door vitale infrastructuur aan te vallen. Hoewel dit tot nu toe nog niet is gebeurd, is het een risico waar Nederland wel voor moet blijven waken. Nederlandse bedrijven doen er daarom goed aan om hun cyberbeveiliging goed onder de loep te nemen. Ook omdat Russische hackerscollectieven die niet direct door het Kremlin worden aangestuurd op eigen initiatief er voor kunnen kiezen Rusland te steunen door cyberaanvallen uit te voeren op westerse bedrijven. Daarnaast is ook van buiten Rusland de dreiging van cyberaanvallen op westerse bedrijven toegenomen als gevolg van de oorlog. Zo heeft hackerscollectief Anonymous bijvoorbeeld aangekondigd bedrijven aan te vallen die er voor kiezen ondanks de oorlog zaken te blijven doen met Rusland.
Een ander belangrijk aspect van de Russische hybride oorlogsvoering is de verspreiding van desinformatie. Een goed voorbeeld hiervan is de ‘biolab ‘ complottheorie die momenteel veel circuleert op sociale media. Deze theorie claimt dat het ware motief van Rusland om Oekra ïne binnen te vallen is om door Amerika gefinancierde laboratoria uit te schakelen die zogenaamd biologische wapens zouden produceren. Dit soort complottheorie ën kunnen schadelijk zijn voor de reputatie van Nederlandse bedrijven in de biomedische industrie, vooral wanneer zij bijvoorbeeld eveneens financi ën vanuit Amerika ontvangen. Daarnaast kunnen geradicaliseerde complotdenkers ook de veiligheid van deze bedrijven bedreigen. Voor voorbeelden hiervan hoeven we niet ver terug in de tijd, denk hierbij bijvoorbeeld aan de aanvallen die tijdens de pandemie op mobiele prik- en testlocaties van de GGD werden uitgevoerd.
Hoewel er op dit moment geen sprake is van een directe militaire confrontatie tussen de NAVO en Rusland, zal Rusland dus ongetwijfeld proberen zich op diverse manieren te vergelden voor de steun die NAVO landen aan Oekra ïne bieden. De effecten raken ook de Nederlandse brand- en beveiligingsbranche. Nationaal, maar ook de bedrijven die over de grens zaken doen. Wereldwijd veilig en succesvol zaken doen wordt er dus door het conflict in Oekra ïne niet eenvoudiger op.
Eric Schouten
Directeur en oprichter van Dyami
Ruben Pfeiffer
Inlichten Analist Dyami
Maart 2022