COEN-enquete eerste kwartaal 2022

Ondernemersvertrouwen lager begin 2022

15 februari 2022

Het ondernemersvertrouwen, de stemmingsindicator van het Nederlandse bedrijfsleven, komt in het eerste kwartaal van 2022 uit op 6,4. Dit is een stuk lager dan vorig kwartaal. Het ondernemersvertrouwen laat sinds de coronapandemie grote schommelingen zien, die sterk samenhangen met de geldende coronamaatregelen en die van de voorgaande maanden. Dat geldt in bijzonder voor bedrijfstakken die direct door lockdowns worden geraakt. Zo sloeg in de horeca het sentiment begin 2022 opnieuw volledig om en was het ondernemersvertrouwen het laagst van alle bedrijfstakken. Ondanks de sterke daling lag het ondernemersvertrouwen begin 2022 wel hoger dan in het eerste kwartaal van 2021, toen veel bedrijven net als begin 2022, te maken hadden met gesloten deuren door een lockdown.

Het landelijke ondernemersvertrouwen is sterk afgenomen ten opzichte van een kwartaal eerder en kwam uit op 6,4 aan het begin van het eerste kwartaal. In bijna alle bedrijfstakken is het vertrouwen gedaald ten opzichte van het vorige kwartaal, al bleef het sentiment veelal positief.

Horecaondernemers zijn het meest negatief gestemd. Ook ondernemers in de detailhandel zijn negatief gestemd. Ondernemers in de bouw zijn van de alle bedrijfstakken het meest positief, hoewel het vertrouwen licht daalde ten opzichte van het vierde kwartaal van 2021.

De gegevens voor dit onderzoek zijn verzameld v ó ór 25 januari, toen de coronamaatregelen werden versoepeld. Het sentiment van de ondernemers dat in dit rapport staat omschreven wijkt daardoor mogelijk af van het sentiment op het moment van publicatie.

Ondernemend Nederland is op bijna alle indicatoren van het COEN-dashboard optimistischer dan een jaar geleden. Nederland zat toen nog in een harde lockdown en het aantal IC-opnames vanwege corona was ongeveer twee keer zo hoog. Bij acht van de twaalf indicatoren van het dashboard hebben de positief gestemde ondernemers een overhand op de negatief gestemde ondernemers.

Sentiment slaat om in horeca

Het ondernemersvertrouwen is het sterkst gedaald in de horeca aan het begin van het eerste kwartaal van 2022 en komt met -35,3 uit op het niveau van het tweede kwartaal van 2021. Op 18 december 2021 initieerde de overheid wederom een landelijke lockdown waarbij onder andere de horeca haar deuren weer moest sluiten. Mede daardoor gaf de meerderheid van de horecaondernemers in januari aan dat de omzet in het vierde kwartaal daalde en de ontwikkeling van het economisch klimaat verslechterde. Ook over de derde indicator waaruit het ondernemersvertrouwen in deze bedrijfstak is opgebouwd, de omzetverwachting voor het lopende kwartaal, zijn ondernemers negatief gestemd.

Optimisme het grootst in de bouw

In de bouw is het ondernemersvertrouwen het hoogst (+ 23,1) van alle bedrijfstakken, hoewel het vertrouwen ook hier is gedaald ten opzichte van een kwartaal eerder. De lichte daling in het eerste kwartaal komt door een minder positief oordeel over de orderpositie en de verwachtingen voor de personeelssterkte. Naast de bouwsector zijn ondernemers in de bedrijfstakken vervoer en opslag en de zakelijke dienstverlening ook zeer positief. Wel daalde het vertrouwen in deze bedrijfstakken.

Ondernemers in de detailhandel negatief gestemd

Naast de horeca is de detailhandel de enige bedrijfstak waar het ondernemersvertrouwen negatief was. Op 15 januari werd de detailhandel onder voorwaarden heropend, maar het merendeel van de gegevens voor dit onderzoek was op dat moment al verzameld. De stemmingsindicator komt 6,9 punten lager uit dan drie maanden geleden en komt uit op -5,0. Dit is met name het gevolg van een fors verslechterde omzetverwachting ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Ook het oordeel over de voorraden is iets negatiever dan drie maanden geleden.

Vertrouwen neemt toe in verhuur en handel van onroerend goed

De enige bedrijfstak waar het vertrouwen toenam is de verhuur en handel van onroerend goed. Meer ondernemers in deze bedrijfstak noteerden een omzetstijging en een verbeterd economisch klimaat in het afgelopen kwartaal. Over de verwachte omzet waren ondernemers in deze bedrijfstak echter iets minder positief dan drie maanden geleden.

Download de COEN-enqu ête Q1 2022

De Conjunctuurenqu ête Nederland ondervraagt elk kwartaal ondernemers over onderwerpen die hen aangaan zoals omzetontwikkelingen, winstgevendheid, investeringen en personeelssterkte. Hierbij wordt gevraagd naar ervaringen in het afgelopen kwartaal en verwachtingen voor het lopende kwartaal. Het ondernemersvertrouwen voegt verschillende van deze onderwerpen samen om tot een samenvattend sentiment te komen. Het is zowel voor heel Nederland als diverse sectoren en branches beschikbaar.

Voor het dashboard zie: http://www.ondernemersplein.nl/coen